Sipas teorive me te shumta, Jupiteri ka nje berthame te dendur te elementeve te renda qe u formuan gjate sistemit te hershme diellor. Berthama solide e akullit, shkembinjeve dhe metalit u rrit nga nje koleksion i ngurte i mbeturinave kozmike,te akullta dhe e objekteve te tjera te vogla, te tilla si kometat dhe asteroidet e shumta qe ndodhen rreth kater miliarde vjet me pare. Keto pjese te materies grumbulloheshin se bashku per shkak te gravitetit te tyre te ndermjetme, duke u bere pjese te medha te quajtur planetesimale, te cilat, nga ana tjeter, u perplasen dhe u bashkuan se bashku per te formuar koren e Jupiterit.
Se shpejti, berthama u rrit aq e madhe saqe kishte mjaftueshme gravitet per te terhequr madje edhe hidrogjen dhe heliumin, elemente me te lehtat qe ekzistojne. Gjithnje e me shume gazi u grumbullua derisa u be ajo qe ne tani e njohim si Jupiteri. Edhe pse shumica e shkencetareve pajtohen me kete histori te pergjithshme, shume detaje mbeten ende te panjohura. Per shembull, ne ende nuk jemi te sigurt se ku vjen gjithe materia e akullt.
Nje tjeter teori, megjithate, sugjeron se nuk ka kore fare. Ne vend te kesaj, Jupiter u formua nga re e madhe e gazit dhe pluhurit qe rrethoi Diellin menjehere pas lindjes te tij. Ndersa kjo re u ftoh dhe u kondensua, ku grimcat e gazit dhe pluhurit u grumbulluan se bashku, keshtu qe disa rajone ishin me te dendura se te tjerat. Nje nga keto pikat e dendura ishte ne gjendje gravitacionalisht te terhiqnin gjithnje e me shume gaz dhe pluhur se bashku.
Duke matur fushat gravitacionale dhe magnetike te Jupiterit, Juno do te jete ne gjendje te percaktoje nese ekziston nje kore. Nese po, pikerisht nga se si do te duke fusha gravitacionale varet nga sa e madhe eshte ajo. Teorite e ndryshme bejne parashikime te ndryshme rreth berthames, dhe njohja e madhesise do te ndihmoje ne percaktimin e asaj teorie, nese ka, me shume gjasa do te jete e sakte.
Nese Juno nuk gjen ndonje deshmi te nje berthame, atehere kjo mund te forcoje teorine e kondensuar te reve. Nje mundesi tjeter eshte se Jupiteri dikur kishte nje kore, por qe atehere eshte zhdukur. Mund te jete gjithashtu qe cdo gje qe Juno gjen nuk do te pershtatet me asnje teori dhe shkencetaret do te duhet te dalin me ide krejtesisht te reja.
Burimi NASA, Physic.org
Per me shume rreth anijes Juno,vizitoni:www.nasa.govjuno dhe http://missionjuno.swri.edu.
Perditesimi per here te fundit 7 qershor,2017.
Tags:JUNO, JUPITERI, PLANETET, SISTEMI DIELLOR
You must be logged in to post a comment Login