Kur eshte fjala per eksoplanete, astronomet kane kuptuar se ne vetem dine vetite e planeteve qe ata zbulojne, dhe te yjeve te tyre. Per madhesine e nje planeti, pikerisht karakterizojne yllin prites dhe mund te kuptojme se sa i madh eshte planeti.
Nje yll veçanerisht interesant dhe relativisht afer, i quajtur Trappist-1, kohet e fundit terhoqi vemendjen e nje ekipi te studiuesve. Ata donin per te percaktuar nese Trappist-1, e cila eshte shtepia per tre, planete, njerin i vogel dhe potencialisht shkembore e cila rrotullohet ne zonen e bute te banueshme, ku uji i lengshem mund te jete ne siperfaqe, ishte nje yll si dielli yne, ose ne qofte se ai kishte nje yll shoqerues. Nese Trappist-1 ka pasur nje yll shok, planetet e zbuluara do te kene madhesi te medha, ndoshta te medha te mjaftueshme sa per te qene te ngjashem me gjigandet e gazte.
Me konfirmimin se asnje yll tjeter shoqerues nuk banon ne afersi te Trappist-1, rezultati i ekipit verteton jo vetem se planetet qe tranzitojne jane pergjegjes per shkelqimin e ulet periodike,dhe mund te kete te ngjare te jene bote shkembore.
“Duke ditur se nje egzoplanet ne madhesine e tokes potencialisht shkembore orbiton ne zonen e banueshme te nje ylli vetem 40 vite-drite nga Toka eshte nje gjetje e mahnitshme,” tha Howell.
Matjet tranzitore ne Trappist-1 do te fillojne me vone kete vit, kur teleskopi Kepler i NASA-s ne misionin e saj K2 do te monitoroj yllin per nje periudhe prej rreth 75 ditesh.
Dy prej tyre duket se orbitojne ne 1.5 dhe 2.4 dite dhe jane aq afer qe ato te marrin kater dhe dy here rrezatimit se Toka merr nga Dielli, respektivisht. Planeti i trete eshte me i vështire per te karakterizuar, pasi periudha e mundshme eshte ne mes te 4 dhe 73 diteve. Megjithate, periudha me e mundshme e ketij planetit te trete,eshte 18 ditë, ku dhe potecianlisht mund te zhvillohet jeto ne kete planet.
Zbulimi eshte bere nga observatori jugor europian 8 metersh Gemeni ne Kili
Me poshte:
Te katert pamjet tregojne dallimin e yjeve duke matur kur shihet permes nje teleskopi ne siperfaqen e tokes me (kendin e majte lart) dhe pa efektet deformuese te shkaktuara nga atmosfera e Tokes. Teknika per te neutralizuar turbullimin atmosferik te Tokes qe quhet pikel interferometrie. Te kater imazhet jane treguar ne te njejten shkalle.
Credits: Gemini Observatory/AURA and NASA/Ames/W. Stenzel
Tags:Kepler & K2,Egzoplanetet.
Per me shume informacion rreth teleskopit Kepler ne shqip vizitoni webin tone:https://astroalbastronomy.wordpress.com/teleskopi-kepler-k2/
You must be logged in to post a comment Login