Nje planet shkembor ekstrasolar me mase te ngjashme me ate te Tokes eshte zbuluar kohet e fundit rreth Proxima Centauri, ylli me i afert me yllin tone. Ky planet, i quajtur Proxima b, eshte ne nje orbite qe do te lejoje qe te kete uje te lengshem ne siperfaqe e saj, duke ngritur çeshtjen qe mund te mbeshtese jeten. Ne nje studim te publikuar ne Astrophysical Journal, nje ekip nderkombetar i udhehequr nga hulumtuesit ne Labaratorin te Astrofizikes ne Marseille (CNRS / Aix-Marseille Université) kane vendosur permasat e planetit dhe vetite e siperfaqes se saj, e cila ne fakt favorizon jeten.
Ekipi thote se Proxima b mund te jete nje “planet oqeanesh”, me nje oqean qe mbulon siperfaqen e saj te tërë, uji ndoshta eshte i ngjashem me ate te oqeaneve nenujore te zbuluara brenda henave te akullta rreth Jupiterit dhe Saturnit. Hulumtuesit gjithashtu tregojne se perberja Proxima b mund te ngjaje me ate merkurit, me nje berthame metalike qe perben dy te tretat e mases se planetit. Keto rezultate sigurojne bazen per studimet e ardhshme per te percaktuar nese jeta egziston ne Proxima b.
Proxima Centauri, ylli me i afert i diellit, ka nje sistem planetar i perbere nga te pakten nje planet. Keto matje te reja tregojne se ky planet, i quajtur Proxima Centauri b ose thjesht Proxima b, ka nje mase te afert me ate te Tokes (1.3 here ne mase te Tokes) dhe orbiton yllin e saj ne nje distance prej 0.05 njesi astronomike (ose distanca e merkurit me diellin). Ne kundershtim me ate qe dikush mund te mendoj, nje distance te tille te vogel nuk do te thote se ka nje temperature te larte ne siperfaqen e Proksima b sepse , Proxima Centauri, eshte nje xhuxh i kuq me nje mase dhe rreze qe jane vetem nje e dhjeta e Diellit , dhe me nje shkelqim nje mije here me te vogel se dielli. Prandaj Proksima b eshte ne zonen e banueshme te yllit te tij dhe mund te ushqeje uje te lengshem ne siperfaqe e saj.
Megjithate, shume pak dihet per Proxima b, veçanerisht rrezja e saj. Matja e rrezes ne nje egzoplanet behet zakonisht gjate tranzitimit, kur tranziton yllin e saj. Por Proxima b nuk eshte i njohur per tranzitim.
Keto supozime te lejojne nje shumellojshmeri te gjere te kompozimeve per Proxima b. Rrezja e planetit mund te ndryshoje ne mes te 0.94 dhe 1.40 here rrezja e Tokes (3,959 milje, ose 6,371 kilometra). Studimi tregon se Proxima b ka nje rreze minimale prej 3,722 milje (5,990 kilometra), dhe menyra e vetme per te marre kete vlere eshte qe te kemi nje planet shume te dendur, e perbere nga nje berthame metalike me nje mase te barabarte me 65 per qind te planetit, pjesa e mbetur eshte mantel shkembi (formuar nga silikati). Kufiri mes ketyre dy materialeve eshte e vendosur me pas rreth 932 milje (1.500 kilometra)ne thellesi. Ne te kundert, Proxima b mund te kete nje rreze prej 5,543 milje (8,920 kilometra), me kusht qe ai eshte i perbere nga shkembi 50 per qind e rrethuar nga 50 per qind uje. Ne kete rast, Proxima b do te mbulohet nga nje oqean i vetem i lengshem 124 milje (200 kilometra) te thelle. Me poshte, presioni do te jete aq i forte se uji i lengshem do te kthehet ne akull . Ne keto raste ekstreme, nje atmosfere e holle e gazit mund te mbuloje planetin, si ne toke, duke e bere Proxima b potencialisht te banueshem.
Gjetjet e tilla sigurojne informacione te rendesishme shtese per skenare te ndryshem ne perberjen qe jane propozuar per Proxima b. Disa thojne nje planet krejtesisht te thate, ndersa te tjeret lejojne pranine e nje sasie te konsiderueshme te ujit ne perberjen e tij.
Lexo rreth zbulimit te Proxima b–https://astroalbastronomy.wordpress.com/2016/08/24/620/
Perditesimi per here te fundit me 3 dhjetor,2016.
Credits: ESO/M. Kornmesser
Tags:Egzoplanete,Proxima Centuari,Proxima b.
You must be logged in to post a comment Login