Topa te medha te zjarrit!Teleskopi Hapesinore Hubble i NASA’s ka zbuluar topa super te nxehte te gazit, njeri dy here me i madh, se planeti Mars, qe nxirret jashte prane nje ylli qe po vdes. Topat e plazmes jane afruar ne menyre te shpejte permes hapesires qe do te marre vetem 30 minuta per ta per te udhetuar nga Toka ne Hene.Keto topa te zjarrit ,kane vazhduar nje here ne 8.5 vite per te pakten 400 vitet e fundit,e vleresojne astronomet.
Topat e zjarrit paraqesin nje mister per astronomet, sepse materiali i nxjerre jashtw nuk mund te ishte qelluar nga ylli prites, i quajtur V Hydrae. Ylli eshte nje gjigant i kuq i fryre, me nje distance rreth 1.200 vite-drite larg, e cila ndoshta ka derdhur te pakten gjysmen e mases se saj ne hapesire gjate fundit te ciklit te jetes se tij. Gjigantet e kuq jane yje ne fazat e vona te jetes qe kane shterur karburantin e tyre berthamore qe i ben ate te shkelqeje. Ata jane zgjeruar ne madhesi dhe kane hedhur shtresat e tyre te jashtme ne hapesire.
Shpjegimi me i mire aktual sygjeron se topat e plazmes eshte nisur nga nje yll i papare shoqerues. Sipas kesaj teorie,ylli aty prane do te duhet te jete ne nje orbite eliptike qe e mbart ate afer atmosferes se fryre ne çdo 8.5 vjet. Si shoqerues ,hyn ne atmosferen e jashtme te yllit te fryre, dhe del jashte si nje top.
Ekipi udhehequr nga Raghvendra Sahai kane perdorur imazhet e spektografeve te Hubble (IST) per te kryer vezhgimet e V Hydrae dhe rajonin perreth saj per nje periudhe 11-vjeçare, i pare nga viti 2002 deri ne 2004, dhe me pas nga viti 2011 deri ne vitin 2013. Spektroskopia dekodon driten nga nje objekt,gje qe sjell zbulimin e, temperaturave, vendndodhjen, dhe levizjen.
Te dhenat treguan nje varg monstruoz, te topave super te nxehte, secili me ne temperature prej me shume se 17.000 grade Fahrenheit – pothuajse dy here me e nxehta e siperfaqja e diellit.
Rezulatatet jane paraitur ne nje numer te botimeve te The Astrophysical Journal me 20 gusht 2016.
Tags:Teleskopi Hapesinor Hubble,Sisteme Yjore,V Hydrae,Yjet,Universi.NASA,ESA.
Pingback: Java ne AstroAlb-2 tetor,9 tetor. – AstroAlb-Astronomy