Astronomet kane nxjerre rezultatet e para nga nje studim i thelluar mbi objektin e pare nderyjor, qe fluturoi permes sistemin tone diellor muajin e kaluar – dhe gjetjet jane jashtezakonisht interesante.
Objekti eshte i njohur si 1I / 2017 U1 (‘Oumuamua), nje emer Hawaiian qe do te thote “i ardhur nga large”.
Publikuar ne Nature Astronomy, rezultatet tregojne se objekti ka nje forme te cuditshme dhe te zgjatur, duke u matur te jete 10 here me e gjate se e gjere. Gjatesia e saj mendohet 
te jete se paku 400 metra (1300 metra). Rrotullohet ne boshtin e saj cdo 7,3 ore, me nje ndryshim te madh ne shkelqimin qe zbulon formen e tij te cuditshme.
Vezhgimet e konfirmuan gjithashtu kete objekt – tani sigurisht se ishte nje asteroid sesa nje komete, siç ajo nuk kishte nje koma te dukshme – ishte e erret dhe me ngjyre te kuqerremte. Kjo ishte rezultat i rrezeve kozmike qe e u perplasem me siperfaqen e asteroidit per miliona vite qe ai po udhetonte neper hapesire.
Duket gjithashtu e dendur, qe do te thote se eshte ndoshta shkembore ose ka nje permbajtje te larte metalike dhe nuk ka akull .
“Ajo qe gjetem ishte nje objekt q rrotullohet, te pakten me permasat e nje fushe futbolli, qe ndryshonte ne shkelqim shume dramatikisht”, tha Karen Meech nga Instituti i Astronomise (IfA) i Universitetit i Hawai’it , autori kryesor i studimit. “Ky ndryshim ne ndricimin le te kuptohet se ‘Oumuamua mund te jete me shume se 10 here i gjate se sa eshte gjate – dicka qe nuk eshte pare kurre ne sistemin tone diellor’.
Objekti u zbulua per here te pare me 19 tetor 2017, nga teleskopi Pan-STARRS 1 ne Havai. Ajo kishte bere udhetimin e tij perreth Diellit dhe po dilte nga Sistemi Diellor, keshtu qe astronomet ecen ne kohe per te marre sa me shume te dhena te jete e mundur.
Dhe gara qe ata bene ishin: Duke perdorur nje shumellojshmeri te observatoreve, duke perfshire Teleskopin Shume te Madh (VLT) te fuqishem te ESO-s ne Kili, ata ishin ne gjendje te zbulonin madhesine, ngjyren, formen dhe me shume se kaq.
Koncept artistik i objektit. Credit:ESO Imazhi i plote dhe teksti:
“Ne duhet te vepromin shpejt,” tha ne nje deklarate anetar i ekipit Olivier Hainaut nga ESO ne Garching, Gjermani. “Oumuamua kishte kaluar tashme piken me te afert me Diellin dhe po kthehej ne hapesire nderyjore, andej nga ardhi.”
Tani, astronomet po vazhdojne ta vezhgojne objektin, me shpresen e gjetjes sa me shume te dhenave, duke perfshire ketu edhe vendin nga ku ka ardhur. Ka pasur disa sugjerime deri me tani, duke perfshire nje grumbull yjor rreth 200 vite drite larg, por ne nuk e dime me siguri. Nese eshte sikur asteroidet ne Sistemin tone Diellor, ai mund te kete lindur ne nje sistem planetar ashtu si i yni.
Te pakten nje objekt nderyjor eshte menduar te kaloje ne Sistemin tone Diellor cdo vit, por ata jane te veshtire per t’u gjetur, prandaj ky eshte i pari. Shpresohet se teleskopet e ardhshem si Large Synoptic Survey Telescope (LSST) mund te gjejne me shume objekte te tilla.
Nje zbulim i mrekullueshme per ta mbyllur vitin 2017 apo jo.
Ky hulumtim eshte paraqitur ne nje leter shkencore te quajtur: “A brief visit from a red and extremely elongated interstellar asteroid”, ng K. Meech et al., publikuar ne Nature ne 20 nentor 2017.
Per me shume vizitoni:
- Konference per shtyp nga NASA
- Konference per shtyp nga ESO
- Artikuj te ngjashem – shqip
- Klasimikimi shkencore nderyjor i asteroidid – nga IAU
- Origjina e objektit – iflScience
- Per me shume rreth ketij asteroidi NASA
Per me shume rreth asteroideve, vizitoni: https://www.nasa.gov/asteroids
Perditesimi per here te fundit 29 dhjetor, 2017.
Tags:ASTEROIDE, ESO-OBSERVATORI JUGOR EUROPIAN, SISTEMI DIELLOR
You must be logged in to post a comment Login