Dy hena te reja zbuluar rreth Jupiterit

Epo rekordi po thyhet, sepse ne kemi zbuluar se Jupiteri ka dy hena me shume se sa ne menduam, duke e cuar numrin e tyre ne 69.

Henat aktualisht nuk kane emra, duke u etiketuar ne daten e zbulimit te tyre si: S/2016 J1 dhe S/2017 J1. “S” ketu do te thote satelit dhe “J” do te thote Jupiter.

Ata u zbuluan nga nje ekip astronomesh te udhehequr nga Scott Sheppard nga Instituti Carnegie per Shkence. Te dyja henat mendohen te jene rreth nje deri ne dy kilometra ne madhesi. Ata orbitojne rreth 21 milione kilometra dhe 24 milion kilometra (13 milion dhe 15 milion milje) nga Jupiter respektivisht secila.

Ne nje postim ne nje blog, Sheppard tha se henat u vezhguan per here te pare ne mars 2016 dhe serish ne mars te ketij viti, me pozicionet e tyre te verifikuara nga teleskopi Subaru ne malin Mauna Kea ne Hawaii. Ato u zbuluan gjate nje sondazhi per kerkimin e ”Planetit te Nente” ne Sistemin e jeshtem Diellor . Por ne disa nga imazhet afer Jupiterit, keto dy hena u shfaqen teksa ata leviznin. Dhe mund te kete edhe hena te tjere ne pritje per tu zbuluar.

“Gjate ketyre fushatave vezhguese kemi gjetur shumicen e henave te njohura te Jupiterit, si dhe disa qe nuk ishin te njohura “, shkroi Sheppard. “Ka shume te ngjare se mund te zbulojme edhe disa hena te reja gjate 2017, por ne duhet t’i rishikojme ato ne 2018 per te percaktuar se cilat jane hena duke i shikuar duke orbituar rreth Jupiterit

S /2016 J 1 ben afersisht 1.65 vjet per te orbitur planetin, dhe S/2017 J 1 ben 2.01 vjet. Ashtu si shumica e henave te Jupiterit, ata gjithashtu orbitojne ne drejtim te kundert se si rrotullohet Jupiter, i njohur si nje orbite reaksionare.

Madhesia e te dyjave jane ne perputhje me shume nga henat me te vogla te Jupiterit; Kater henat galileane Ganymede, Callisto, Io dhe Europa jane me te medha se ta tjeret, duke variuar 3.000 deri 5.000 kilometra (1.860 deri 3.100 milje).

Keto jane edhe henat e para te reja te zbuluara rreth Jupiterit qe nga viti 2011, kur dy hena te tjera me madhesi te ngjashme u gjeten perseri nga Sheppard dhe ekipi i tij. Te gjitha henat me te medha se 100 kilometra (62 milje) ishin te njohura deri ne vitin 1979, kur Voyager 1 shkoi ne Jupiter dhe zbuloi Thebe.

Tani per tani,eshte koha per te festuar. Kjo e ve Jupiterin ne nje vend te pare per sa i perket numrit te henave, me Saturnin ne vend te dyte me 62 hena te njohura. Jupiteri po ashtu eshte planeti me i madh dhe kohet e fundit eshte konfirmuar si planeti me e vjeter ne Sistemit Diellor.

(H/T: Sky & Telescope)

Perditesimi per here te fundit 15 qershor,2017.

Tags:EKSPLORIMI I SISTEMIT DIELLOR, HENAT E SISTEMIT DIELLOR, JUPITERI