Connect with us

Hi, what are you looking for?

Energjia & Materia e Errët

Astronomet zbulojne nje galaktike pa Materie te Erret

Astronomet duke perdorur Hubble dhe disa observatore te tjere tokesor kane gjetur nje objekt unik astronomik: nje galaktike qe shfaqet te mos permbaje materie te zeze. Hubble zbuloi saktesisht distancen e galaktikes ne fjale te quajtur NGC 1052-DF2 qe ndodhet 65 milione vite drite dhe percaktoj madhesine dhe ndritshmerine. Basuar ne keto te dhena astronomet zbuluan se NGC 1052-DF2 eshte me e madhe se Rruga e Qumeshtit, por permban 250 here me pak yje.

Matje te tjera te metejshme te tipareve dinamike te dhjete grupimeve yjore qe orbitojne galaktiken lejuan astronomet te nxjerrnin nje vlere te pavarur te mases se galaktikes. Kjo mase eshte e krahasueshme me masen e yjeve ne galaktike, duke cuar te konkluzioni se NGC 1052-DF2 permban te pakten 400 here me pak materie te erret sa astronomet parashikuan per nje galaktike te mases se tij, dhe ndoshta aspak materie te erret. Ky zbulim eshte i parashikuar nga teorite e tanishme ne shperndarjen e materies se erret dhe ndikimit ne formimin e galaktikave.

Egzistenca e nje galaktike pa materie te erret mohon teorite qe perpiqen te shpjegojne universin pa materie te erret duke qene pjese e tij. Zbulimi NGC 1052-DF2 demostron qe materia e erret eshte disi e pandashme nga galaktikat. Kjo pritet nese materia e erret eshte e lidhur te materie e zakonshme permes asgjeje vecse gravitetit.

Nderkohe qe astronomet kane tashme disa ide per te shpjeguar materien e erret qe mungon ne NGC 1052-DF2: a mos nje ngjarje kataklismike, e tille si lindja e shume yjeve masiv te kete fshire te gjithe gasin dhe materien e erret? Ose a mos rritja e galaktikes eliptike e masive NGC 1052 miliarda vite me pare te kete luajur nje rol ne mungesen e materies se erret ne NGC 1052-DF2?

Keto ide, gjithsesi, akoma nuk e shpjegojne se si kjo galaktike u formuar.

##
Ky hulumtim eshte udhehequr nga Pieter van Dokkum dhe ekipit i tij nga Universiteti i Yale, i njejti ekip qe ne vitin 2015 zbuluan nje galaktike te till te quajtur Dragonfly 44, ku ndryshe nga galaktika me siper kjo galaktike eshte bere pothuajse mbi 90% materie e erret. Linku ne https://youtu.be/2cqkfNx-wMQ dhe https://youtu.be/xMfwInmYI9o
Cfare i ben keto galaktika qe ne pamje te pare duken te njejta, dhe kane diferenca ne kompozim kaq te ndryshme eshte nje mister per astronomet.
Referencat:
https://www.nasa.gov/feature/goddard/2018/dark-matter-goes-missing-in-oddball-galaxy
http://www.spacetelescope.org/news/heic1806/
_______________________________________
Perditesimi per here te fundit 30 mars, 2018.

 

Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Advertisement

Të fundit

Edukim

Në një kohë kur kërkimi shkencor kërkon më shumë se kurrë mendje të mprehta dhe zemra të pastra, shfaqja e talenteve të rinj si Famela...

The base of Mount Sharp, the Curiosity rover's exploration site. (Image credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS) The base of Mount Sharp, the Curiosity rover's exploration site. (Image credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS)

Teknologji

Ndërsa ngjitej ngadalë përgjatë shpatit të malit të lartë Mount Sharp një majë mbresëlënëse brenda kraterit Gale në Mars roveri Curiosity i NASA-s ka...

Edukim

Si një program i lindur për djalin e saj, Dielli, po ndryshon rrugëtimin e mijëra të tjerëve Nga Londra deri në Prishtinë. Nga diaspora...

Në trend

Edukim

Si një program i lindur për djalin e saj, Dielli, po ndryshon rrugëtimin e mijëra të tjerëve Nga Londra deri në Prishtinë. Nga diaspora...

Teknologji

Ndërsa ngjitej ngadalë përgjatë shpatit të malit të lartë Mount Sharp një majë mbresëlënëse brenda kraterit Gale në Mars roveri Curiosity i NASA-s ka...

Astronomi

“Nebula” është një fjalë latine që do të thotë “re”. Por kur flasim për universin, nuk bëhet fjalë për retë që mbulojnë qiellin tonë....

Edukim

Në një kohë kur kërkimi shkencor kërkon më shumë se kurrë mendje të mprehta dhe zemra të pastra, shfaqja e talenteve të rinj si Famela...